Ухаан санаа ариусах шиг

Үлэмжийн чанар. Энэ дуу хэзээд хүч, сэтгэлийн тэнхээ өгч, алс газар явахад зүрх зориг өгдөг. Бас элдэв зүйлээс айж цэрвэхэд амандаа аялчихад л тайвшраад, ямар нэг зүйлээр хамгаалагдах шиг болно. Хэдэн удаа сонссон ч уйдамгүй, хүмүүн хэмээх сэтгэл оюуны амьтаны бодлыг ариусган цэлмээх мэт увидастай. Басхүү эх орноо хайрлан санах, бахархах басхүү урлаг соёлоорынхоо гоо сайхаг биширмээр. Сайхан дуулж чаддаг бол дуулахсан, өөртөө л зориулан амандаа аялах төдийхөн дуулдаг билээ. Урлаг соёлын олон алдартан дуулж амилуулсан байдаг ч 3 бадаг болгоод дуулдаг юм билээ. уг нь бол 5 бадагтай, бадаг бүрийг тэс дарааллаар нь дуулах ёстой юм билээ. Өнгөрсөн жил хамрын хийдэд очиж үзэхдээ, үүднээс нь бяцхан тасалбар худалж авсан минь надад энэ сайхан дууг бүрэн эхээр нь мэдэх сайхан боломж олгосон билээ./худалж авахгүй байж болох байсан ч дууны үг байгааг мэдээд бүүр орсон хойноо буцаж очиж авсан гээ/. өнөөдөр би энэ сайхан дууг хүн бүр бүрэн эхээр нь мэддэг байгаасай гэж бодож үгийг нь оруулмаар санагдаад бичиж сууна. Гол нь яг нутаг дээрээс нь авсан болохоор энэ үг анхны үнэн зөв хувилбар нь байх гэж найдав.

Дулдуйтын Данзанравжаа

Үлэмжийн чанар
Үлэмжийн чанар төгөлдөр
Өнгө тунамал толь шиг
Үзэсгэлэнт царайг чинь
Үзвэл лагшин төгс маань
Үнэрээр сэтгэлийг булаанам зээ

Хөшүүн сэтгэлийг уяруулагч
Хөхөө шувууны эгшиг шиг
Хөөрхөн эелдэг үг чинь
Хүүрнэн суухад урамтай
Хөөрхөн аальт мину зээ

Учирмагц сэнгэнэсэн
Уран гол шиг бие чинь
Угаас хамт бүтсэн
Улаан занданы үнэр шиг
Улмаар сэтгэлийг хөдөлгөнө

Бадамын дундаас дэвэрсэн
Балын амт адил
Баясгалант ааль чинь
Бахдаж ханашгүй
Баярыг улам арвитгана зээ

Хүний энэ насанд
Хүссэн хэргээ бүтээгээд
Хүсэлт тэнгэрийн эдлэл мэт
Хөлгүй жаргалангийн далайд
Хөвж хамт жаргая.

Ангара

алсаас зорих хэн бүхэнд
амьдрал, мэргэн ухаанаа харамгүй заах
аугаа хүчирхэг эцгийн охин
ааль сайтай Ангара мөрөн минь

аядуухан зөөлөн урсгалд чинь
арван тавны сар өөрийгөө тольдож
ангир ганганаж, анир үргээхэд
амраг хосууд эргээр чинь зугаална.

ай идэр залуу нас минь чиний хөвөөнд өнгөрч
асуй ирээдүй минь чиний л эргээс эхлэх нь
Ангараа

өөрөөсөө нуухсан

яагаад .............
ярьж хэлж байсан бүхэн чинь утгаа алдаад
янаг хайрын харц чинь хөрчихсөн юм бэ

яагаад........................
явахдаа хүлээх итгэлийг авчихаад
ямар ч үг хэлгүй холдсон юм бэ


үйлдсэн гэм бий бол
өөрийгөө зэмлээд уйлахсан
өнчрүүлчихсэн зүрхэнд чинь
өрдсөн гал чинь хэвээрээ байна одоо ч

үгүйлэхдээ асгарсан нулимс минь
үнэгүй байгааг
өнөөдөр чи минийх биш болсоныг
өглөө болгон шивнэсэн үгс чинь замхран одсоныг

өөрөөсөө би нуумаар байна

өнгөрснөөс би илүү хүчтэй

бүлээцнэ.....ахиад даарахгүй зүрх
бүрий болтол гуниглах зав ч надад алга
бүгдээс нууж унагах нулимс дуусаад удсан

дурсамж надаас чамайг нэхэх үед
дуулж өөрийгөө аргадах уянга надад бий
дурлал байсан гэдгийг чи ухаарах үед
дуугүйхэн би хажуугаар чинь зөрөөд өнгөрнөө......

өөрийгөө аргадаж бичсэн шүлэг
өрөвдмөөр ч юм шиг
өрөөл бусдад миний гуниг хамаагүй ч
өнгөрснөөс би илүү хүчтэй................... өөртөө итгэлтэй бүсгүй

урж тасдах байсан юм бол
ургуулж арчлах хэрэгтэй гэж үү
энэлэл шаналалд унагах юм бол
эдгээх хэрэгтэй гэжүү дээ сэтгэлийг

сэмэрч дуусах дөхсөн зүрх
сэрүүн зүүдэнд хууртжээ

юу ч үлдсэнгүй

дагинасын гоо үзэсгэлэнд хувирхуй

үзэмж төгс гоолиг бие байлаа гээд
үгээгүй хоосон дотортой бол
үлгэрийн дагинад тооцож болно гэжүү дээ
үлгэрлэвээс өнгө сайтай ч үнэр үгүй цэцэг мэт



дотоод сэтгэл агуу уудам ч
дорой буурай царайтай бол
харсан бүхэн хайрлан талархаж
хамаг бүхний дээд болж бас чадахгүй

ертөнцийн гэгээн гоог ялганхуяа бэрх
ер энэрлийн туяа биш үү
онцолж түүнийг танихад
орчлонгийн жам л тусална

давчуухан орчлонд бүдэрч
дайсан хүн олдож, сэтгэл нь гундавч
давхар биетэй бүсгүй хүн бүр
дагинасын гоо үзэсгэлэнд хувилна.

инээхсэн

инээхсэн
ичгэвтэр зүйл надад олон тохиосон ч
инээмсэглээд л өнгөрдөг сэтгэлийн хаттай
эгэл нэгэн бүсгүй байхсан



өнгөрсөн бүхнийг нэхэн хэлэлцвэл
өнөөдөр жаргах хүн бий гэжүү дээ
өрөөл бусдаар зэмлүүлэхгүйгээр
өөртөө үнэнг хэлж чаддаг би

алдаа бүхнийг нь хөөн хэлэлцвэл
аз жаргалтай хүн үлдэнэ гэж үү дээ
алаг энэ хорвоод нэгнээ бүдрэхэд нь
аргалаад түшиж тогтоох нь нөхөрлөл юм шүү дээ

хааяа
харанхуй дотортой муйхархан үгс
хавирга нэвт цоолоход
хар дарж зүүдэлснээс дор болох юм

учирлахуй

даль жигүүр нь гүйцсэн шувуухай
давчуухан үүрэндээ тогтоно гэжүү дээ
дасаж ээнэгшсэн бүхэн нь тэнд ч
дагуулаад нисэх хань нь тэнгэрт шүү дээ

рцэцэг бүхэн өөрийн үзэмжээр хараа булаав ч
цэмцгэрхэн гоо далийг гүйцэнэ гэжүү дээ
цэнгэл хөөсөн залуу нас урсавч
цээжиндээ нэгийг л агуулна шүү дээ хүний үр

амьдрал надад гунигтай санагдасны төлөө
айж сандраад хэрэггүй ээ та минь
амрагаа гэх сэтгэл надаар дүүрэн болохоор
ахархан хугацаанд л би уйтгарлаж байгаа юм

хорвоо надад давчуу бодогдосны төлөө
хорин хэдэн насыг минь зэмлээд хэрэггүй ээ
хонгор сэтгэл минь алсхан болохоор
хоосон бие минь л энд шүү дээ.

ямар гайхалтай нам гүм бэ

үнэр, анир, ойн чимээнд
үг хомсдож, үлгэр мартагдахад
үгүйлж хэн нэгнийг, гансрахад
үнэнч найзын яриа

ямар гайхалтай нам гүм бэ

үнэн худлын дэнс хорвоод
үг хэрэггүй ухаарлын эгшинд
үндэс мөчирлөж үргэлжлэх амьдрал хэвлийд нь мэдрэгдэхэд
үрээ хүлээх эхийн сэтгэл

ямар гайхалтай нам гүм бэ

үүр туяарч нар мандтал
өвөрт чинь эрхлэж тэврүүлсэндээ
өөрөөсөө ичиж би нүдээ аньсан
өглөө

ямар гайхалтай нам гүм бэ